Юпа 31-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче паллӑ актер, РСФСР халӑх артисчӗ, Чӑваш АССР халӑх артисчӗ, К.С. Станиславский ячӗллӗ патшалӑх премийӗн лауреачӗ Виктор Родионов ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ аст каҫӗ иртнӗ.
Чаплӑ мероприятие актерӑн асӑну хӑми патне чечек хунинчен пуҫланнӑ, унта театр актерӗсем, журналистсем, тӑванӗсем театрта пухӑннӑ. Виктор Родионовӑн пултарулӑх биографийӗ Чӑваш драматрӗпе уйрӑлми ҫыхӑннӑ. Вӑл республикӑри театр искусствин историйӗнче тарӑн йӗр хӑварнӑ.
Аса илӳ каҫне тӳре-шараран Чӑваш Енӗн культура, национальноҫсен тата архив ӗҫӗсен министрӗн ҫумӗ Георгий Богуславский хутшӑннӑ.
2023-2024 ҫулсенчи пултарулӑх сезонӗнче Чӑваш Енри патшалӑх театрӗсемпе концерт учрежденийӗсем 58 премьера лартнӑ. Ҫав учрежденисене 821,6 пин ҫын пырса курнӑ.
Чӑваш Енӗн Культура министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, куракансем Чӑваш Енӗн Элтеперӗн гранчӗпе лартнӑ спектакльсемпе концертсене, Борис Полевойӑн «Повесть о настоящем человеке», Марина Карягинӑн «Ҫӗн Кун Ачи» ӗҫӗсемпе лартнӑ спектакльсене, Юрӑпа ташӑ ансамблӗн «Ҫул хыҫҫӑн ҫул, 100 ҫул ӑнӑҫлӑ иртнӗ» программӑна уйрӑмах килӗштенӗ.
Шупашкара Сахалинти театр килӗ. Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, унччен вӑл пирӗн патра пулман.
Юпа уйӑхӗн 2-5-мӗшӗсенче театр «Пысӑк гастроль» проектпа килӗшӳллӗн килӗ. Ӑна Росконцерт ҫӗршывӑн Культура министерствин гастрольпе концерт планне тӗе хурса йӗркелет.
Чӑваш патшалӑх пуканӗ театрӗн сцени ҫинчи аякри хӑнасем «Золотой Цыпленок», «Убить Бобрыкина» и «Расскажи мне про Красную Шапочку» спектакльсем кӑтартӗҫ.
Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗ «Литература Чӑваш Енӗ: 2023 ҫулти кӗнеке конкурс» ирттерет. Фестиваль-конкурса йӗркелеме Чӑваш Енӗн Культура министерстви пулӑшать. Ҫавӑн пекех Чӑваш Енри Профессионал писательсен союзӗ, Чӑваш кӗнеке издательстви, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ хутшӑнать.
Конкурса ҫак номинацисемпе ирттереҫҫӗ: «Чи лайӑх ӑслӑлӑх кӗнеки (гуманитари енӗпе)»; «Тӑван тӑрӑх ҫинчен чи лайӑх кӗнеке»; «Илемлӗ прозин чи лайӑх кӗнеки», «Чи лайӑх поэзи кӗнеки», «Ачасемпе ҫамрӑксем валли чи лайӑх кӗнеке», «Чи хитре илемлетнӗ кӗнеке», «Чи вулакан кӗнеке».
Куславккари Н.И. Лобачевский ячӗллӗ музейра «Человек, сломавший пространство» (чӑв. Уҫлӑха уҫнӑ ҫын) курав уҫӑлӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Культура министерстви пӗлтернӗ.
Сӑмах май каласан, музей-ҫуртра ӗнер культура министрӗ Светлана Каликова пулнӑ.
Музей-ҫурт Николай Лобачевский вырӑс математикӗ 1848-1856 ҫулсенче пурӑннӑ ҫуртра вырнаҫнӑ. 1994 ҫулта унта музей уҫнӑ. Вӑл федераци пӗлтерӗшлӗ культура эткерлӗхӗн объекчӗ тата истори палӑкӗ шутланать.
Икӗ ҫул каялла унта «Уҫлӑха уҫнӑ ҫын» проекта пурнӑҫлама тытӑннӑ. Экспозицие кӑҫалхи раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне уҫӗҫ.
Музея техника енчен пуянлатма федераци бюджетӗнчен 5 миллион тенкӗ, республика бюджетӗнчен 10 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Чӑваш Енри артистсене пули-пулми тумланса тухма чарӗҫ. Дресс-кода тӗрлӗ ҫулхисем валли ирттерекен мероприятисен вӑхӑтӗнче пӑхӑнмалла. Кунта сӑмах тӗпрен илсен патшалӑхӑн тата муниципалитетсен площадкисенчеи мероприятисем пирки пырать.
Ҫӗнӗлӗх ҫинчен Раҫҫейӗн Патшалӑх Думин депутачӗ Ирина Филатова Телеграмра пӗлтернӗ.
Раҫҫейӗн Культура министерстви сцена ҫине тухакан артистсен килӗшӳллӗрех пулмалли пирки сӗнсе регионсене ҫыру янӑ. Сӗнӗве Раҫҫейӗн 12 регионӗнче, ҫав шутра Чӑваш Енре те, шута илме йышӑннӑ та. Хӑш-пӗр регионта (сӑмахран, Белгород облаҫӗнче) мероприятисен репетицине тӳре-шара хутшӑнать, артистсем сцена ҫине епле тухнине хаклать. Ун пек мелпе Байкал тӑрӑхӗнче, Калуга тата Волгоград облаҫӗсенче те усӑ курма тытӑнасшӑн.
Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Шупашкарти Хальхи вӑхӑтри ӳнер центрӗнче «Савнӑ Шупашкар» курав уҫӑлнӑ.
Унта ятлӑ-сумлӑ сӑрӑ ӑстисен ӗҫӗсемпе пӗрлех ҫамрӑк художниксен те сумлӑ вырӑн йышӑнаҫҫӗ. Курава тӑван республикӑмӑрӑн тӗп хули 555 ҫул тултарнине халалланӑ.
Курава уҫма Чӑваш Енри художниксен союзӗн председателӗ Наталия Соловьева тата ыттисем хутшӑннӑ.
Утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗнче «Единый день фольклора» (чӑв. Фольклорӑн пӗрлехи кунӗ) пӗтӗм Раҫҫейри акци пуҫланӗ. Чӑваш Енре ҫавна май «Манӑҫми аваллӑх» ҫамрӑксен республикӑри фольклор уявне ирттерме палӑртса хунӑ.
Фольклор уявне утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Етӗрне муниципаллӑ округӗнчи ХIХ ӗмӗрти чӑваш хресчен хуҫалӑхӗн музейӗнче пуҫтарӑнӗҫ.
Хальхи саманара цифрӑсен чӗлхипе калаҫма юратаҫҫӗ те, маларах асӑннӑ акци вӑхӑтӗнче республикӑри культурӑпа кану учрежденийӗсенче 100 ытла тематика мероприятийӗ иртмелле, вӗсене 3 пине яхӑн ҫын хутшӑнмалла тесе ӗнентерет Культура министерстви.
Шупашкарти «Акация» культура ҫуртӗнчи «Локинэ» эстрада ташшин халӑх ансамблӗн ертӳҫи Елена Елисеева пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ. Унӑн кун-ҫулӗ утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче татӑлнӑ. Вӑл 59 ҫулта пулнӑ.
Чӑваш Енӗн Культура министерстви Елена Альбертовна ӑшӑ кӑмӑллӑ та пулӑшма хатӗр ҫын, пултаруллӑ педагог, хӑйӗн ӗҫӗнче чӑн-чӑн профессионал пулнине палӑртнӑ.
Елена Елисеевӑна паян юлашки ҫула ӑсатӗҫ.
Паян, ҫӗтме уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, чӑваш ӳнерӗн аталанӑвӗнче хӑйӗн тӳпине палӑрмаллах хывнӑ Фаина Романова театровед ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ.
Чӑваш Енӗн Культура министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, Фаина Александровна ҫак енӗпе чи авторитетлӑ специалистсенчен пӗри пулса тӑрать. Унӑн «Театр, любимый народом» кӗнекине чӑваш театрӗн историйӗн учебникӗ тесе хаклаҫҫӗ.
Чӑваш Енри театр тӗнчин тӗпчевҫи, театровед, искусствоведени кандидачӗ, Чӑваш АССРӗн тата РСФСРӑн искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Фаина Романова 1924 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Тӑвайӗнче ҫуралнӑ. 1943 ҫулта Фаина Александровна ГИТИСӑн театроведени факультечӗн студентки пулса тӑнӑ. 1948 ҫулта Шупашкара таврӑннӑ. Ӳнерпе тата литературӑпа ҫыхӑннӑ статьясемпе рецензисем ҫырма пуҫланӑ.
+14.3 °C